Көптөгөн ондогон жылдар бою, аталыкты аныктоонун эң натыйжалуу жолу ДНК анализи болуп келген. Анын натыйжалары белгилүү бир адам тигил же бул баланын атасы экендигин дээрлик жүз пайыздык ыктымалдуулук менен ырастоого мүмкүндүк берет.
ДНКны анализдөө ыкмасы эмнеге негизделген?
Аталыкты туура орнотуу үчүн генетиктер баланын жана анын болжолдуу биологиялык атасынын ДНКсынын айрым бөлүктөрүн кылдаттык менен изилдешет. Эгерде баланын энеси белгилүү болсо, бул процесс бир топ жеңилдейт. Бул учурда, эксперттер ДНК чынжырынын бала андан тукум кууп өткөн бөлүгүн жокко чыгарат. Калган генетикалык материалды, мүмкүн, атасынын ДНКсы менен салыштырып көрүшөт. Эгерде маалыматтар дал келсе, анда бул адам баланын атасы деп айтсак болот.
Аталыкты туура белгилөө үчүн ар кандай биологиялык материал ылайыктуу
Аталыкты тастыктоону талдоо үчүн генетиктер ДНК молекулаларын камтыган биологиялык материалдарды колдоно алышат. Бул кан, шилекей жана тери гана эмес, ошондой эле тырмак, чач жана ал тургай кирпик.
ДНК анализинин тактыгы болжол менен 99 пайызды түзөт. Ошол эле учурда, терс изилдөө натыйжасынын ишенимдүүлүгү 100 пайызга жакындады. Ошентип, ката болжолдуу түрдө 10 миңдин ичинен бир эле учурда мүмкүн.
Өз алдынча аталыкты орнотуу мүмкүн эмес
Аталыкты аныктоонун бардык анализдери лабораториялык шарттарда гана жүргүзүлөт. Бул үчүн заманбап жогорку тактыктагы жабдуулар жана кымбат материалдар колдонулат. Тилекке каршы, аталыкты өз алдынча орнотуу мүмкүн эмес. Бул табигый нерсе, анткени баланын жана анын мүмкүн болгон атасынын ДНК бөлүмдөрүн салыштыруу үчүн, профессионал генетиктер дагы көп убакыт жана күч-аракет жумшашы керек. Жөнөкөй адам мындай ишти көтөрө албайт.
ДНК анализинин жана аталыкты анализдөөнүн баасы ар кайсы өлкөдө ар башкача. Мисалы, АКШда бул процедура болжол менен $ 330 турат. Россияда мындай анализ бир аз көбүрөөк төлөөгө туура келет, болжол менен 15 миң рубль. Аталыкты аныктоо боюнча тест 3-4 жумага чейин созулат. Аны ишке ашыруу үчүн баланын да, болжолдуу атасынын да биологиялык материалын берүү керектиги айтпаса да түшүнүктүү.
Акырында, аталыкты аныктоонун анализинин тактыгына мурунку сөөк чучугун трансплантациялоо, ошондой эле кан куюу таасир этиши мүмкүн экендигин белгилейбиз. Демек, мындай процедуралардан өткөн адам экспертизаны баштоодон мурун генетиктерге сөзсүз эскертүүсү керек.
