Азыркы ата-энелердин көпчүлүгү балдары менен достук мамиле түзүүгө аракет кылышат. Тилекке каршы, балдар ар дайым ата-энеси менен сүйлөшүүдө чынчыл болууга умтулушпайт, ошондуктан ата-энелердин балдардын жалган сүйлөгөнүнө болгон мамилеси өтө эле эмоционалдуу болушу мүмкүн.
Чындыгында, чоңдор балдардын жалганчылыгынын кесепетинен коркушат. Алар ар кандай калп ишенимди жоготуунун кесепети деп эсептешет жана көпчүлүк учурда андай болот. Албетте, атам менен апам баласынын алдамчы болуп, анча татыктуу эмес адам болуп чоңоюшунан коркушат, ошондуктан баланы ар кандай жолдор менен калп айтуудан арылтууга аракет кылышат. Кандай ыкмаларды эффективдүү деп эсептесе болот жана кайсынысын колдонбош керек?
- Сиз ар дайым өзүңүздөн башташыңыз керек. Бала сиздин аны эч качан алдабай турганыңызды көрүп, кандай гана кырдаал болбосун аны менен чынчыл болууга аракет кылыңыз. Ишенсеңиз, көпчүлүк балдар калпты сездим, жалгандык менен сени кармадым деп айтпаса дагы. Балдар көбүнчө ата-энелерине кайрылышат, андыктан жеке үлгү көрсөтүү ар дайым ата-энелердин натыйжалуу методдорунун бири болуп саналат.
- Эч кандай учурда балаңызга калптын бетин ачууга багытталган суроолорду берүүгө аракет кылбаңыз. Бул билдирүү өтө кичинекей балдарга дагы, өспүрүмдөргө дагы тиешелүү. Сиз аны айыпташ үчүн калп айтууга түрткү бере албайсыз, андан кийин аны жазалай аласыз.
- Балага, өспүрүмгө, ал тургай чоң кишиге калп айтууга көнбөө үчүн, аны менен баарлашууда тоталдык көзөмөлдөн баш тартууга аракет кылыңыз. Ар бир адамга анын жашына туура келген иш-аракет эркиндигин бериш керек. Эң кичинекей баласы деле буга чейин адам болуп калган, демек, ал өзүнүн жеке сырларына укуктуу. Эгер баланын сиз менен бир нерсени талкуулагысы келбесин байкасаңыз, ага кысым көрсөтпөшүңүз керек.
- Балдар көп учурда ата-энелерине кийинки жазадан корккондуктан гана чындыкты айтышпайт. Сизге чынчыл болуш үчүн, ар кандай кырдаалда аларды колдоого аракет кылыңыз - күнөө толугу менен балдарда экендигин түшүнсөңүз дагы. Балдарга да, өспүрүмдөргө да чындыкты айтууга үндөө керек. Маалымат канчалык жагымсыз болсо дагы, бала аны сизге жеткирүүдөн коркпошу керек.
- Эч кандай шартта, адамдарга этикеткаларды илбеңиз - эгерде адам, чоң адам болобу, бала болобу, бир жолу калп айтса - бул аны жалганчы жана абийирсиз адам деп атоого болот дегенди билдирбейт. Мындай стигманы психикасы толук калыптанган чоң кишиге деле илип коюуга болбойт, бала үчүн мындай мамиле таптакыр олуттуу стресс болот.
