Өспүрүмдү бир нерсеге ынандыруу бул мүмкүн эмес иш. Бул куракта балдар олуттуу чечимдерди кабыл ала турган жашка жетет деп эсептешет. Бала ата-энесинин каталарын кайталабашы үчүн, алар анын жакын досу болуп, турмуштук тажрыйбанын негизинде кырдаалды түшүндүрүп бериши керек.
Ишенимдүү мамиле
Өспүрүмдөр менен алардын ата-энелеринин ортосунда толук ишеним жана өз ара түшүнүшүү болушу керек, мындай учурда гана балдар көйгөйлөрү менен бөлүшүп, кеңештерин угушат. Көбүнчө чоңдор баласынын бир кезде өзүнө мүнөздүү болгон каталарын кетиргенин көргөн учурлар болот. Өспүрүмдү мүмкүн болуучу көйгөйлөрдөн сактоо үчүн, чоңдор өтө эле туруктуу болушат, өз ойлорун таңуулашат, манипуляция жасоого аракет кылышат, чөнтөк акчаларын алып кетем деп коркутушат ж.б. Чындыгында, мындай мамиле түп-тамырынан бери туура эмес, анткени өспүрүм курагында балдар сын-пикирлерге жана өз укуктарынын бузулушуна кескин жооп беришет. Балага бир тырмоочту бастырбоого жардам берүү үчүн, биринчи кезекте, ата-эне ал үчүн достору болуш керек, алардын оюн өзү уккусу келет. Адатта, ата-эне менен баланын ортосундагы ишенимдүү мамиле эрте куракта калыптанат, эгерде алардын пайдубалы убагында “куюлбаса”, өспүрүм эч качан өзүнүн сырлары менен тажрыйбасын чоңдор менен бөлүшпөйт.
Бала ата-энесине кичинекей кезинен ишенип үйрөнүшү үчүн, ага мүмкүн болушунча көбүрөөк убакыт бөлүп, достору менен баарлашып, анын жашоосундагы бир дагы маанилүү учурду өткөрүп жибербеңиз.
Сүйлөшүүнү кайдан баштасаңыз болот?
Балага мүмкүн болуучу кыйынчылыктар жөнүндө эскертүүгө аракет кылып жатканда, ата-эне терс нерсе менен сүйлөшүүнү баштабашы керек. Мисалы, өспүрүм колледжге баргысы келбесе, анда ал жашоодо эч нерсеге жетишпейт жана атасы сыяктуу ийгиликсиз болот деп айтпашыңыз керек. Мындай учурда, бир кездерде ата-энелер жогорку билим алуудан баш тартып, ката кетиргендигин жана бул алардын жашоодо аларга өтө пайдалуу экендигин баса белгилегенибиз оң. Негизсиз болбош үчүн бир нече жагдайларды келтирүүгө болот, мисалы, дипломдун жоктугунан жумуш берүүчүлөрдүн баш тартуусу, мансаптык өсүш мүмкүн эместиги ж.б. Ачуу тажрыйба менен үйрөтүлгөн чоңдор, эгерде саатты артка кайтарууга мүмкүнчүлүк болсо, университетте сөзсүз окушаарын да айта кетүү керек.
Өспүрүм менен сүйлөшүү агрессияга жана жемелөөгө негизделбеши керек. Чоңдор анын каталарын сылыктык менен көрсөтүп, мүмкүн болгон кесепеттерден сак болушу керек.
Жалпы каталар
Өспүрүмдү өз каталарынан эскертүүнү каалаган ата-энелер анын кичинекей эместигин унутуп, өз алдынча тагдыр чечиши керек. Чоңдорго ишендирүүнүн кажети жок, алар бир гана кеңеш бере алышат, эскертет, бирок окуялардын бурулушуна кийлигишпейт, албетте, эгерде биз баланын ден-соолугу жөнүндө сөз кылбасак. Адам чоочун адамдардан гана эмес, өзүнүн каталарынан да сабак алышы керек, антпесе ал тышкы дүйнөгө көнбөй калат. Балага толук тандоо мүмкүнчүлүгүн берүү менен гана, ата-эне аны эрезеге даярдай алат.
